Blog 12122014Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wraz z Urzędem Komunikacji Elektronicznej opublikował Stanowisko dotyczące relacji ustaw Prawo telekomunikacyjne i o praw konsumenta z dnia 10 grudnia 2014 r. (zaznaczenia mojego autorstwa). Choć dokument nie ma charakteru prawnie wiążącego, o czym ww. Urzędy uczciwie ostrzegają, to i tak stanowi on znaczną pomocą w interpretacji przepisów Ustawy o prawach konsumenta w praktyce i warto się z nim zapoznać nie tylko jeśli przedsiębiorca świadczy usługi telekomunikacyjne.

Ustawa o prawach konsumenta  rodzi wiele problemów interpretacyjnych w praktyce, stąd też z punktu widzenia przedsiębiorcy bardzo pożądane są wszelkie wyjaśnień jej przepisów, pochodzące od organów, które będą kontrolować należyte jej stosowanie. Nie ma przy  tym w mojej ocenie znaczenia, że w praktyce może zapaść decyzja, która nie uwzględnia tak wyrażonej interpretacji, ponieważ szanse na jej wydanie są raczej minimalne i przeważnie taka decyzja oparta będzie na specyficznym i niejednoznacznym stanie faktycznym.

Stanowisko zawierające wyjaśnienia UKE i UOKiK powstało w wyniku wielu wątpliwości jakie przedsiębiorcy zgłaszali w odniesieniu do wzajemnych relacji miedzy obowiązkami wynikającymi z Prawa telekomunikacyjnego oraz Ustawy o prawach konsumenta. Same wątpliwości zamieszczone zostały wraz z Wyjaśnieniami Grupy Roboczej UKE-UOKIK w Załączniku: Szczegółowe problemy, zgłoszone przez rynek, związane z interpretacją nowych przepisów Pk w odniesieniu do Pt.

Poniżej przedstawię kilka subiektywnie zestawionych informacji, które wynikają z wyjaśnień zawartych w Stanowisku, a które mogą mieć znaczenie dla wielu przedsiębiorców. Niektóre wyjaśnienia są dość oczywiste i wynikają wprost z brzmienia Ustawy, inne natomiast stanowią jej wykładnię – bardzo przydatną w praktyce. Dokonując ich wyboru kierowałem się ich ogólną przydatnością w rozwiewaniu wątpliwości, z którymi od dłuższego czasu zwracają się do mnie przedsiębiorcy.

  1. W przypadku umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa zwrot pieniędzy dotyczy tylko kosztu przesyłki nadanej do konsumenta. Koszt odesłania towaru pokrywa konsument. Przedsiębiorca nie może narzucić mu sposobu, w jaki ma on to zrobić.
  2. W przypadku, gdy kurier jest umocowany przez przedsiębiorcę do podpisania umowy w imieniu przedsiębiorcy – zawierana jest umowa poza lokalem przedsiębiorstwa , natomiast jeśli umowa zawierana we wskazanym przez konsumenta miejscu z wykorzystaniem kuriera, który w wykonaniu rozmowy telefonicznej odbytej pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą przekazuje konsumentowi jednostronnie podpisany przez przedsiębiorcę komplet dokumentów uprzednio uzgodniony przez telefon do podpisu konsumenta jest umową zawieraną na odległość.
  3. Wiadomość SMS (jestem zdania, że MMS również) może zostać uznana za trwały nośnik tylko i wyłącznie w przypadku, gdy spełni następujące warunki: będzie umożliwiała przechowywanie informacji kierowanych do konsumenta osobiście; konsument będzie miał umożliwiony dostęp do informacji w przyszłości; dostęp w przyszłości będzie zagwarantowany na okres czasu, który będzie odpowiedni do celów, jakim przekazane informacje służą i będzie narzędziem, które pozwoli na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionym formacie. – ogólnie na temat trwałego nośnika w wyjaśnieniach znajdziemy dość dużo informacji, gdyż zagadnienia to budziło spore wątpliwości przedsiębiorców.
  4. Adres siedziby winien być rozumiany jako miejsce, gdzie konsument może skutecznie złożyć oświadczenie woli. Tak też wskazuje KE w DG Justice Guidance, gdzie pojęcie prowadzenia przedsiębiorstwa „establishment” jest rozumiane jako rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej ze stabilną infrastrukturą i gdzie usługi są rzeczywiście świadczone. Oznacza to, że unijny prawodawca przykłada wagę nie tyle do nominalnej siedziby danego, a do lokalizacji która ma praktyczne znaczenie dla konsumenta.
  5. W odniesieniu do usług posprzedażnych i gwarancji należy wskazać w szczególności jakie uprawnienia przysługują konsumentowi, w jaki sposób konsument może je realizować, w jakich terminach, podmiot odpowiedzialny w zakresie gwarancji i usług posprzedażnych, koszty transportu jeśli miałyby zastosowanie, zasady korzystania z urządzenia  zastępczego jeśli miałyby zastosowanie.
  6. Nie jest możliwe przedstawienie przez UOKiK przykładowych postanowień umów dotyczących funkcjonalności i interoperacyjności treści cyfrowych – w odniesieniu do tego obowiązku informacyjnego, budzącego duże praktyczne wątpliwości UOKiK i UKE nie zdecydowały się pomóc przedsiębiorcom, a szkoda.
  7. W odniesieniu do zasad ustanawiania odpłatnej infolinii wystarczające może być ustanowienie infolinii z wykorzystaniem numeru 800 (bezpłatne), 801 (opłata za połączenie), zwykłego numeru stacjonarnego (zwykłym połączeniem jest zarówno połączenie strefowe, jak i międzystrefowe – w tym znaczeniu opłata za połączenie nie będzie jednakowa dla wszystkich konsumentów). Połączenie z infolinią powinno być określone na jednakowych zasadach dla wszystkich konsumentów (nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że połączenie z sieci X jest tańsze/droższe niż połączenie z sieci Y albo Z).
  8. W odniesieniu do zasad udostępniania informacji o formularzu odstąpienia, należy doręczyć wzór odstąpienia od umowy określony w załączniku nr 2 do Pk, nie zaś samą informację o wzorze. Jak wskazała Dyrekcja Generalna w dokumencie DG Justice Guidence jeżeli jednak przedsiębiorca chce skorzystać z odmiennego formularza internetowego w celu zebrania od konsumenta większej ilości informacji, na przykład dotyczących powodów odstąpienia od umowy, wszelkie inne pytania tego rodzaju należy prezentować oddzielnie, a także umożliwić przesłanie formularza bez udzielenia na nie odpowiedzi. – jest to szczególnie istotne wyjaśnienie, gdyż przepisy pozostawiają tu pole do interpretacji i stanowiska są różne.
  9. W odniesieniu do kosztów zwrotu towaru nie ma konieczności podawania informacji o ich wysokości; wystarczająca jest informacja, że konsument będzie musiał ponieść koszty zwrotu towaru w przypadku odstąpienia od umowy.
  10. W odniesieniu do informacji o umowach, w których uprawnienie do odstąpienia od umowy nie występuje, co do zasady obowiązek, obejmuje udzielenie informacji o tych okolicznościach dotyczących braku prawa do odstąpienia od umowy, które mają zastosowanie do zawartej umowy. – mam nadzieję, że ta interpretacja będzie w rzeczywistości funkcjonowała w praktyce, gdyż literalna wykładnia przepisów prowadzi do innego wniosku.
  11. Do zawarcia umowy na odległość dochodzi w wyniku złożenia przez konsumenta oświadczeniu o zawarciu umowy utrwalonego na papierze lub innym trwałym nośniku, po otrzymaniu potwierdzenia od przedsiębiorcy.
  12. Instalacja, aktywacja abonenta czy przyłączenie do sieci telekomunikacyjnej nie wyłącza prawa konsumenta do odstąpienia od umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej poza lokalem lub na odległość. Wykonanie powyższych czynności w przypadku, gdy są one jedynie świadczeniami ubocznymi w stosunku do usług polegających na realizacji transmisji danych, realizacji połączeń lub wysyłania wiadomości nie będzie stanowiło wykonania w pełni usługi w rozumieniu art. 38 Pk. – szczególnie istotne dla tych przedsiębiorców, którzy przez specyficzną konstrukcję łączenia świadczeń mają nadzieję uwolnić się od odstąpienia.
  13. Dopuszczalne jest przedłużenie umowy zawartej na czas oznaczony w umowę na czas nieoznaczony, pod warunkiem, że konsument zostanie o tym poinformowany we wzorcu umowy, o warunkach umowy przedłużonej oraz że będzie miał możliwość złożenia oświadczenia o braku woli przedłużania umowy na czas nieoznaczony w odpowiednim terminie.

Jak widać sporo ciekawych informacji, która w wielu przypadkach pozwolą utwierdzić się w przekonaniu, co do słuszności podejmowanych w praktyce decyzji lub też zweryfikować sposób wdrożenia nowych obowiązków.

Dziwi mnie jedynie, że Stanowisko nie pojawiło się w Aktualnościach UOKIK , a jedynie w zakładce wyjaśnień. Aktualności są co do zasady znacznie bardziej popularyzowane w mediach, a dokument ten i idea jego powstania zasługuje na popularyzację. Warto czytać, myśleć i korzystać. Życzyłbym przedsiębiorcom, by dokumenty tego rodzaju powstawały dla innych branż w ramach konsultacji prowadzonych przez UOKiK.  Byłoby to bardzo dobre rozwiązanie, szczególnie w początkowym etapie stosowania Ustawy o prawach konsumenta.

Od siebie dodam jedynie, że kiedy otworzyłem dokument i metodycznie zapoznawałem się z jego treścią, to nie mogłem doczekać się wątpliwości dot. art. 172 prawa telekomunikacyjnego, których naturalnie spodziewałem się na końcu Załącznika. Niestety w tym zakresie nie znajdziemy w Stanowisku  ani słowa, a szkoda ponieważ praktyczne znaczenie nowelizacji w tym zakresie jest szczególnie istotne dla działalności telemarketingowej.

12 komentarzy

  • VINCERO pisze:

    Proszę o Pana opinię w następującej sprawie.
    Klient reklamuje towar, który zakupił przed wejściem w życie nowej ustawy np. zakupiony w dniu 25.10.2014 r. Reklamacja złożona w dniu 10.01.2015 r.
    Firma rozpatruje reklamację na podstawie poprzednich przepisów i wymienia towar. Może być taka sytuacja, że np. w marcu br. klient będzie reklamować ten wymieniony towar. Czy do reklamacji wymienionego towaru zastosowałby Pan też poprzednie przepisy, czy nową Ustawę. Nadmieniam, że w mediach pojawiają się różne stanowiska prawników.

    • Dzień Dobry, w mojej ocenie stosujemy UPK zgodnie z art. 51

      Do umów zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

      Wymiana towaru w ramach niezgodności nie zmienia tu stanu rzeczy

  • VINCERO pisze:

    czyli według Pana wymianę towaru na nowy traktujemy jak zawarcie nowej umowy.
    rozważałem takie rozwiązanie przed zadaniem pytania i jak miałem tak nadal mam wątpliwości.
    Przez umowę kupna-sprzedaży sprzedający zobowiązuje się wydać towar a kupujący zapłacić gotówkę. Przy wymianie mamy tylko wydanie rzeczy, tak ja to analizowałem.
    Oczywiście pewny tego uzasadnienia na 100% nie jestem.
    Brałem pod uwagę również taki przykład:
    gdyby poprzednia ustawa przewidywała, że w przypadku, gdy towar był już wymieniany konsument może odstąpić od umowy nowy, to biorąc pod uwagę nowe przepisy przedsiębiorca by odmówił uznania odstąpienia od umowy i niezwłocznie go ponownie wymienił.

  • VINCERO pisze:

    PRZEPRASZAM , źle odczytałem Pana pierwsze zdanie . Odczytałem je że stosujemy przepisy nowej ustawy. Jak się człowiek spieszy to się diabeł cieszy. Oczywiście po ponownym przeczytaniu wiem, że stosowałby Pan nadal stare przepisy.

  • VINCERO pisze:

    Czy Pana zdaniem art. 8 pkt 2 ustawy o prawach konsumenta nakłada na Przedsiębiorcę obowiązek posiadania numeru telefonu?. Przykład: Jan Kowalski jest właścicielem sklepu z obuwiem i na paragonie nie podaje nr telefonu. Konsumentka prosi sprzedawcę zatrudnionego u pana Kowalskiego żeby podał numer do właściciela. Sprzedawca odmawia podania nr. Czy może odmówić podania numeru telefonu w sytuacji, gdy właściciel sklepu ma telefon na firmę ? Jak to jest z tym numerem telefonu. Moim zdaniem obowiązku posiadania nr nie ma , ale w sytuacji gdy będzie posiadał nr na Firmę to powinien obowiązkowo podać go konsumentowi tj. na np. paragonie. Czy się mylę ?

    • Dzień dobry, ja oceniałbym ten wymóg podobnie jaka Pan. Jeśli przedsiębiorstwo posiada numer telefonu to należy podawać ten numer w ramach obowiązku informacyjnego, jeśli nie posiada to oczywiście nie. Proszę jednak zwrócić uwagę, że chodzi o „numer telefonu przedsiębiorstwa” a nie przedsiębiorcy. Kancelaria posiada numer telefonu (przedsiębiorstwo), a więc nie koniecznie adwokat musi podawać swój numer jako przedsiębiorca.

  • Vincero pisze:

    Witam Czy Pana zdaniem jest przepis, który pozwala odstąpić konsumentowi od dokonanej na odległość zmiany warunków umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych np . Kowalskiemu firma proponuje w trakcie rozmowy telefonicznej obniżkę abonamentu w formie aneksu. Z tego co wiem art 27 o pr. Konsumenta stosujemy do umowy a nie jej zmian. Dawniej taką możliwość dawała ust. Pr. Telekomunikacyjne, ale pozmieniano przepisy. Byłbym wdzięczny za odp. Obawiam się, jest obecnie lula prawna.

  • Vincero pisze:

    Jeszcze dodam że UKE wyklucza stowanie w takim przypadku art 60a ustawy pr. telekomunikacyjne. Telefonicznie podali mi, że do zmian umowy w takim przypadku też powinno się stosować art 27 ust o pr. Konsumenta.

  • Vincero pisze:

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Czy kierując się ww. koncepcją można stwierdzić, że jak klient zakupił np. buty w sklepie internetowym odbiera jej od kuriera i następnie wymienia je w tym sklepie w terminie 14 dni od daty ich otrzymania na takie same, ale inny rozmiar, to 14 dni na odstąpienie od umowy będzie ponownie biegło od daty otrzymania tej drugiej wymienionej pary? 🙂 w końcu to też zmiana 🙂

  • Opisana przez Pana procedura „wymiany” jest de facto zawarciem nowej umowy (zmienia się świadczenie główne). W mojej ocenie przedsiębiorca, który nie poucza ponownie o uprawnieniu do odstąpienia (+ trwały nośnik z formularzem ) narażony jest na ryzyko. Oczywiście nie mówimy tu o sytuacji, kiedy do zmiany dochodzi jeszcze przed wykonaniem umowy.

Zostaw komentarz

*